سلام نو ـ سرویس گردشگری: تنگ غرقاب واقع در روستایی به همین نام، از توابع شهرستان گلپایگان است که علاوه بر منظره‌های بکر و منحصربه فرد، ارزش تاریخی فراوان دارد و آیینه‌ای تمام‌نما از تاریخ منطقه محسوب می‌شود. این تنگه که یکی از جاهای دیدنی گلپایگان در روستای غرقاب به شمار می‌رود، دارای نقوش شکار و سنگ‌نگاره‌های متنوعی از گذشته تا امروز است.
آشنایی با تنگ غرقاب گلپایگان
تنگه غرقاب در روستایی به همین نام قرار دارد که از توابع بخش مرکزی شهرستان گلپایگان محسوب می‌شود. این روستا که «تیمره» نیز نامیده می‌شود، اهمیت بسزایی به‌لحاظ تاریخی دارد و ۹ قلعه، دو کبوترخانه و یک حمام متعلق به دوره صفویه را در خود جای داده است.
در تنگ غرقاب نگاره‌ها و سنگ‌نوشته‌های مختلفی وجود دارد که مربوط به ادوار گوناگون تاریخی بوده‌اند. این سنگ‌نگاره‌ها مربوط به یک دوره خاص نیستند؛ بلکه دوره‌ای مابین ۷,۰۰۰ سال پیش تا قرن هشتم هجری قمری را شامل می‌شوند. مفهوم و نقطه قابل‌اشتراک این سنگ‌نگاره‌ها، صحه گذاشتن بر مقدس و اسرارآمیز بودن این منطقه در قبل و بعد از اسلام است.
در این منطقه سنگ‌نگاره‌های پهلوی ساسانی از عهد باستان ایران دیده می‌شود. در روستای غرقاب، خانقاهی نیز ساخته شده که کتیبه‌ای از آن برجای مانده است. وجود گورستانی در این منطقه با داشتن کتیبه‌های کوفی و عربی نشان‌دهنده این موضوع است که منطقه غرقاب قدمت بسیاری دارد.
برای بازدید از تنگ غرقاب، باید ابتدا خود را به شهرستان گلپایگان برسانید. دسترسی به شهر گلپایگان که در حدفاصل خمین و خوانسار قرار دارد، از طریق اتوبان تهران-قم و حرکت به‌سمت اصفهان میسر است. پیش از رسیدن به اصفهان، مسیر فرعی به‌سمت گلپایگان وجود دارد. در شهر گلپایگان نیز از طریق بلوار امام رضا (ع) می‌توان به روستای غرقاب یا تیمره دسترسی یافت.
سنگ نوشته های عجیب تنگ غرقاب
در بین سنگ‌نگاره‌های حیوانات، به‌خصوص بز کوهی در این منطقه، چند کتیبه خطی هم وجود دارد که یکی از آنها به پهلوی و بقیه به خط کوفی نوشته شده‌اند. بر اساس ترجمه‌ای که از این کتیبه‌ها صورت گرفته است، نوعی هماهنگی بین مفهوم آنها دیده می‌شود.
این کتیبه اسرار آمیز که نوع خط و متن آن به یقین مبین تعلق آن به دوران قبل از اسلام می باشد بارها مورد نظر بینندگان و محققان قرار گرفته ولی تاکنون ترجمه قابل قبولی از آن اراه نگشته بود. سنگ نگاره های تیمره سنگ نگاره ها یا هنرهای صخره ای کهن ترین آثارتاریخی و هنری به جامانده از بشر هستند.
به تعبیری بستز بوجود آمدن حروف رمزی ، خط ، تبادل پیام ، زبان ، تاریخ ،اسطوره ها، هنر و فرهنگ از سنگ نگاره هاست وآنها از بهترین ابزارهای رمزگشایی ماقبل تاریخ هستند سنگ نگاره ها به تعبیری مادر تاریخ ، هنر، زبان ، خط ، اسطوره ها و فرهنگ ها هستند .
وجود این آثار باستاین نشان از قدمت تمدنی هر کشوری دارد و در ایران نیز این دستکند های بشری بسیار دیده شده اند بطوریکه تعداد آنها فقط در یک منطقه محدود در بخش تیمره (خمین) به بیش از ۲۱ هزار مورد می رسد که عمر بعضی از آنها نزدیک به چهل هزار سال برآرود شده است.
تیمره منطقه ای در تقاطع سرچشمه های رود اناربار است و قدیمی ترین نشانه های تمدن بشری در این نقطه یافت شده .
تیمره در منطقه مابین محلات ،خمین و گلپایگان قرار گرفته و در «جلماجرد»،«قیدو» و «مزاین» کهن ترین آثارتاریخی و هنری بجامانده از سنگ نگاره های این منطقه هستند .
یکی از مهمترین و شاید کاملترین مجموعه های سنگ نگاره کشور که در خمین قرار دارد، نمادها، کتیبه ها و سنگ نگاره های تاریخی منطقه تیمره است، این نگاره ها که ناشی از تجربیات عینی و باورهای اعتقادی و فرهنگی نیاکان ما می باشد بر دل صخره های متعددی در بخش جنوبی استان مرکزی دیده می شود .
تنگه غرقاب مهد ۴۰ هزار سال تاریخ تنگ غرقاب – قیدو در کنار رودخانه گلپایگان در شرق شهرستان خمین و روستای فرنق، آشنا خور، هاجیله رضا آباد، نور آباد و نصر آباد و آشمسیان در اطراف رودخانه خمین و کنار سد جباده از جمله مهمترین مراکزی است که دارای بیشترین سنگ نگاره می باشد.
دکتر مرتضی فرهادی در کتاب موزه هایی در باره تعداد سنگ نگاره های موجود در تنگ غرقاب قیدو و همچنین سرشاخه های رودخانه خمین و گلپایگان را بالغ بر ۲۵ تا ۳۰ هزار عدد برآورد نموده است.
عمده نگاره ها مربوط به جانوران بویژه بز کوهی و شکار آنان توسط انسان است. در این نگاره ها ابزار اصلی شکار انسان تیر و کمان و نیزه بوده است. با بررسی های صورت گرفته، تصاویر پستانداری همانند بزکوهی، قوچ، پلنگ، گرگ، گوزن، شیر، گراز، آهو، گورخر، شتر و پرنده گانی همانند کبک، بوقلمون، هد هد و درنا، بیشترین نگاره ها را تشکیل می دهد. از دیگر سنگ نگاره های موجود در منطقه می توان به سنگ نبشته ها و کتیبه های تنگ غرقاب در صخره کتیبه دار و چم اسبه اشاره نمود .
برخلاف گرم بودن استان اصفهان می توان گفت این منطقه آب و هوای خنک تری دارد و می توان به راحتی حتی اواخر بهار به آن سفر کرد. اما بهترین زمان سفر به گلپایگان فصل بهار و پاییز است که هوای مطبوع تری داشته و دامان طبیعت با نقش چشم نواز رنگ ها شما را مسحور خود خواهد کرد.